Jak Szczepionki Trenują Układ Odpornościowy

2019-11-07 [wersja do druku]
Wykład Profesor Christine Stabell Benn pt. How vaccines train the immune system in ways no one expected Was zaskoczy. Pewnie wyda Wam się kontrowersyjny, niepasujący do tego bloga. Pewnie wzbudzi w Was sprzeciw i to bez względu na to, jaką macie opinię na temat szczepionek. Mnie wnioski Pani Profesor pozostawiły z ciekawymi przemyśleniami, ale póki co nie podzielę się nimi i pozostawię Wam pole do własnych interpretacji. Zobaczymy, w jakim kierunku pójdą badania. Jeśli w ogóle pójdą.
Tym razem bez obrazków, które przytłaczają co poniektórych ;)
Tłumaczenie dzięki uprzejmości koleżanki.
Rysunek 1
źródło: danish-ias.dk
Tłumaczenie przeglądarki.
Co jest jedną z najważniejszych rzeczy, które możesz dać swojemu dziecku? Czego potrzebuje każde dziecko? Miłość? Jedzenie? Moja odpowiedź może się nieco różnić od twojej. Moim zdaniem, jedną z najważniejszych rzeczy, które możesz podać dziecku, jest... żywa doustna szczepionka przeciwko polio. Pozwól, że powiem ci dlaczego. Jestem lekarzem i badaczem, a od 25 lat pracuję w małym zachodnioafrykańskim kraju Gwinea Bissau. I oto jestem na oddziale położniczym razem z pielęgniarką Giną. W łóżeczku przed nami leży mała dziewczynka. Urodziła się poprzedniego wieczoru. Wiem, że lepiej byś zrozumiał sytuację tego dziecka, gdybym mogła powiedzieć jej imię, ale ona nie ma jeszcze imienia. Matki w Gwinei Bissau nie nazywają swoich dzieci aż do czasu gdy podrośnie. Wiedzą, że istnieje wysokie ryzyko, że umrą. Obecnie jeden na piętnaście noworodków nie dożywa pierwszych urodzin. Właśnie tutaj, w tym filmie, mała dziewczynka dostaje żywą szczepionkę przeciw polio, kilka kropli osłabionego wirusa polio w ustach. Zgodnie z obecnym rozumieniem szczepionek nie powinno to w żaden sposób zwiększać ryzyka przeżycia lub śmierci, ponieważ w Gwinei Bissau nie ma polio. Ale nasze badania wykazały, że ta szczepionka wyszkoli jej układ odpornościowy i sprawi, że będzie tak silna, że będzie w stanie zwalczać różnego rodzaju choroby. A to znacznie zmniejszy ryzyko śmierci.

Super szczepionka, która może trenować układ odpornościowy dziecka i uczynić go tak silnym, że może zwalczać wszelkiego rodzaju choroby. Kto by tego nie chciał? Dlaczego wcześniej o tym nie słyszałeś? Moim zdaniem jednym z głównych powodów jest to, że szczepionki stały się tak napiętym polem walki między zwolennikami szczepionki a sceptykami szczepionkowymi. Argumenty stały się czarno-białe. Szczepionki są dobre, szczepionki są złe. Nie ma miejsca na nowe perspektywy. Nie ma miejsca na nasze wyniki badań. Ale w ciągu następnych piętnastu minut proszę o odłożenie na bok wszelkich opinii na temat szczepionek i pozwolenie mi powiedzieć, co odkryliśmy. W Gwinei Bissau mamy stację polową, w której obserwujemy 200 000 osób z regularnymi wizytami domowymi i rejestrujemy wszystkie porody, wszystkie szczepienia, wszystkie hospitalizacje, wizyty w ośrodkach zdrowia, wszystkie zgony dzieci.

Dzięki tym informacjom zaczęliśmy robić to, czego nikt przed nami nie zrobił: oceniliśmy wpływ szczepionek na ogólny stan zdrowia. Może to być zaskoczeniem, ale zwykle szczepionki nie są oceniane pod kątem ich wpływu na ogólny stan zdrowia. Są oceniane tylko pod kątem ich działania ochronnego przeciwko chorobie szczepionkowej. Wszyscy byli tak przekonani, że szczepionki mają jedynie działanie ochronne przeciwko chorobie szczepionkowej, więc ocena ich wpływu na ogólny stan zdrowia nie wydaje się konieczna. Ale kiedy zaczęliśmy patrzeć na wpływ szczepionek na ogólny stan zdrowia, szybko stało się dla nas jasne, że coś jest nie tak. W tym równaniu po prostu czegoś brakowało. Ponieważ niektóre szczepionki miały znacznie większy wpływ na ogólny stan zdrowia niż można było przewidzieć na podstawie ich specyficznego działania ochronnego, a inne szczepionki miały znacznie mniejszy efekt niż oczekiwano. Zdaliśmy sobie zatem sprawę, że szczepionki wpływają również na ryzyko innych chorób. Pacjenci mieli tak zwane efekty niespecyficzne. Dzięki tej wiedzy zaczęliśmy przyglądać się bliżej wszystkim szczepionkom z dzieciństwa. Chcieliśmy rzucić światło na ich niespecyficzne efekty. Zanim powiem ci, co znaleźliśmy, muszę ci powiedzieć, ponieważ bardzo ważne jest, że istnieją dwa główne rodzaje szczepionek: żywe szczepionki i nieżywe szczepionki. I są zasadniczo różne. Żywe szczepionki zawierają trochę osłabionej choroby i powodują łagodną naturalną infekcję w ciele, która jest tak łagodna, że zwykle nie powoduje żadnych objawów.

Te szczepionki są naprawdę dobre w stymulowaniu układu odpornościowego, więc znasz je, ponieważ są to szczepionki, których potrzebujesz zaaplikować tylko jeden raz, aby uzyskać dobrą ochronę. Nieżywe szczepionki również zawierają chorobę, jednak ona została już zabita. Więc te szczepionki nie są bardzo dobre w stymulowaniu układu odpornościowego, i wiesz o tym, ponieważ są to szczepionki, które wymagają kilku zastrzyków tej samej szczepionki, aby uzyskać dobrą ochronę. Jednakże pozytywne może być to, że te nieżywe szczepionki mogą nigdy nie wywołać prawdziwej choroby w organizmie. Nawet u osób z bardzo słabym układem odpornościowym, więc większość lekarzy woli je od żywych szczepionek, a obecnie większość nowo opracowanych szczepionek jest nieżywa. Kiedy się rodzisz, twój układ odpornościowy jest początkujący, jeśli chodzi o walkę z infekcjami. To tak, jakby ktoś pierwszy raz wszedł na kort tenisowy i musiał nauczyć się grać w tenisa. A prawdziwa infekcja, to naprawdę utalentowany przeciwnik, który może cię pokonać, a nawet zrzucić z boiska. Żywe szczepionki można postrzegać jako trenera tenisa, który rzuca ci wyzwanie i zmusza do biegania po boisku, by oddać ciosy. Z drugiej strony szczepionki, które nie są żywe, mogą przypominać maszynę do piłek tenisowych. Uczysz się, jak uderzyć jeden konkretny cios, gdy piłka uderza w ciebie z bardzo określoną prędkością, w bardzo określonym miejscu. Oba rodzaje szczepionek zapewniają ochronę przed chorobą szczepionkową, ale okazuje się, że mają one bardzo, bardzo różne niespecyficzne efekty. I jest to moment, aby przypomnieć, że poprosiłam o odłożenie na bok swoich opinii na temat szczepionek przez pełne piętnaście minut.

Oceniliśmy teraz 10 szczepionek pod kątem ich niespecyficznego działania, cztery żywe i sześć nieżywych, a wyniki są bardzo spójne. Wszystkie żywe szczepionki wiążą się z bardzo dobroczynnymi niespecyficznymi efektami. Poprawiają ogólny stan zdrowia znacznie bardziej, niż można się było spodziewać, w oparciu o ich działanie ochronne. To tak, jakby gra z trenerem tenisa uczy szerokiej gamy nowych sztuczek, dzięki którym będziesz w stanie walczyć z wszelkiego rodzaju nowymi i różnymi przeciwnikami w przyszłości. Z drugiej strony wszystkie szczepionki nieżywe mają negatywne niespecyficzne działanie. Po prostu nie poprawiają ogólnego stanu zdrowia tak, jak się spodziewano w oparciu o efekty ochronne, a w rzeczywistości większość z nich ma negatywny wpływ na ogólny stan zdrowia. Tak więc trzymanie się metafory, granie na maszynie do piłki uczy tylko jednego konkretnego uderzenia, więc jesteś naprawdę źle przygotowany, a nawet gorzej, gdy prawdziwy przeciwnik wchodzi na boisko, a piłki zaczynają bić i uderzać gdzie indziej niż to, co wytrenowałeś. Chciałabym podać dwa przykłady badań przeprowadzonych na tych szczepionkach i zacznijmy od żywej szczepionki, żywej szczepionki przeciw polio. Jak powiedziałam na początku, nikt tak naprawdę nie spodziewa się żadnego wpływu tej szczepionki na ogólny stan zdrowia, ponieważ polio jest prawie całkowicie wyeliminowane. Ale kiedy przetestowaliśmy działanie żywej szczepionki przeciw polio w Gwinei Bissau, w randomizowanym badaniu z udziałem noworodków, gdzie noworodki, które zostały losowo przydzielone do żywej szczepionki przeciw polio, ich śmiertelność zmniejszyła się o jedną trzecią w porównaniu z dziećmi, które nie otrzymały żywej szczepionki przeciw polio po urodzeniu.

Ten bardzo duży wpływ żywej szczepionki przeciw polio na ryzyko śmierci był wyraźnie niespecyficzny - nie było polio. Zatem żywa szczepionka przeciwko polio uczyniła dzieci silniejszymi i bardziej zdolnymi do walki z wszelkimi innymi chorobami. Widzieliśmy te bardzo korzystne niespecyficzne działanie żywej szczepionki przeciw polio w wielu innych badaniach teraz, a w jeszcze większej liczbie badań, widzieliśmy bardzo korzystne niespecyficzne działanie trzech innych żywych szczepionek - szczepionki przeciw odrze, gruźlicy i ospie. Wydaje się, że wszystkie żywe szczepionki mają bonus w postaci zwiększonej ochrony przed wieloma chorobami. Weźmy przykład szczepionki nieżywej, dlatego chciałabym porozmawiać o szczepionce DTP. Jest to szczepionka przeciwko trzem ciężkim i potencjalnie śmiertelnym chorobom, błonicy, tężcowi i krztuścowi. Zanim zaczęliśmy przyglądać się szczepionce DTP, badano ją tylko pod kątem jej działania ochronnego. W jednym badaniu wróciliśmy do danych historycznych, od czasu wprowadzenia szczepionki DTP w Gwinei Bissau w latach 80. XX wieku, a wyniki były przerażające. Pomimo ochrony przed trzema śmiertelnymi chorobami wprowadzenie DTP wiązało się ze zwiększoną ogólną śmiertelnością. Dzieci, które otrzymały szczepionkę DTP, miały pięciokrotnie wyższe ryzyko śmierci niż te, które jej nie otrzymały. Jest to tylko jeden z przykładów wielu przeprowadzonych obecnie badań nad szczepionką DTP i wszystkie pokazują to samo: dzieci szczepione DTP mają wyższą śmiertelność niż te, które nie otrzymały DTP.

Wygląda więc na to, że szczepionka DTP ma negatywne niespecyficzne działanie. Ochrona przed trzema śmiertelnymi chorobami ma bardzo wysoką cenę, a mianowicie zwiększone ryzyko śmierci. Tak więc, zgodnie z najlepszymi intencjami, użycie szczepionki DTP może zabić więcej dzieci, niż oszczędza. Wiem, że wyniki te są wyjątkowo niewygodne. I większość ludzi, w tym ja, po prostu chciałoby, żeby to nie była prawda. Ale tak mówią nam dane. Co ciekawe, negatywne skutki szczepionki DTP były najsilniejsze u dziewcząt, i taką zależność zaobserwowaliśmy dla wszystkich nieżywych szczepionek. Tak więc dla wszystkich sześciu nieżywych szczepionek widzieliśmy, że mają one bardzo silne negatywne, niespecyficzne działanie u kobiet i nie mamy jeszcze pojęcia, dlaczego. Nasze ustalenia można streścić w jednym zdaniu. Odkryliśmy, że szczepionki trenują układ odpornościowy w sposób, którego nikt się nie spodziewał. Ogólnie rzecz biorąc, wyniki te są fantastyczne z mojego punktu widzenia jako badacza, ponieważ otwierają na zupełnie nowe oblicze układu odpornościowego. Kiedyś uważaliśmy, że jest to dość proste a jednak okazuje się, że jest o wiele bardziej inteligentne, o wiele bardziej złożone niż kiedykolwiek sobie wyobrażaliśmy; bardziej przypomina mózg.

Odkrycia otwierają się również na zupełnie nowe pytania, o których nigdy wcześniej nie myśleliśmy, na przykład: czy chłopcy i dziewczęta powinni mieć różne szczepionki? Czy powinniśmy rozważyć użycie żywych szczepionek jako szczepionek trenujących odporność, nawet po wyeliminowaniu choroby? Jest to cecha naprawdę nowego odkrycia badawczego, jest to zdolność do otwierania nowych pytań. To odkrycie naprawdę otwiera tak wiele nowych interesujących ścieżek. Ale mają także bardzo ważne implikacje dla zdrowia tu i teraz. Ponieważ dzięki tej nowej wiedzy możemy znacznie skuteczniej opracowywać programy szczepień. Możemy faktycznie uzyskać znacznie więcej zdrowia za te same pieniądze.

Australijski profesor, Frank Shann, wyliczył, na podstawie tych obserwacji, że jeśli zmodyfikujemy istniejący harmonogram szczepień w krajach o niskich dochodach, stosując te same istniejące szczepionki, ale tylko podkreślając żywe szczepionki w porównaniu ze szczepionkami nieżywymi, możemy uratować 1,1 miliona dzieci każdego roku, co odpowiada ponad 3000 dzieci każdego dnia, z niewielkimi modyfikacjami programu szczepień. I możesz się zastanawiać, czy ma to wpływ na naszą część świata, w krajach o wysokich dochodach, i tak jest. Na szczęście ryzyko śmierci z powodu infekcji jest tutaj niskie. Ale wielu zostaje hospitalizowanych. Kiedy my i inni ostatnio zaczęliśmy szukać niespecyficznego wpływu szczepionek na hospitalizacje, znaleźliśmy dokładnie takie same wzorce.

Na przykład w niedawnym badaniu z USA dzieci, które otrzymały żywą szczepionkę, miały o połowę mniejsze ryzyko hospitalizacji w porównaniu z dziećmi, które otrzymały szczepionkę nieżywą. Wygląda więc na to, że również w krajach o wysokich dochodach możemy trenować nasz układ odpornościowy, możemy wzmocnić się przeciwko wszelkim chorobom dzięki żywym szczepionkom. Może to mieć wpływ na inne rodzaje chorób, bardziej przewlekłe choroby zależne od układu odpornościowego, takie jak astma i alergie, choroby autoimmunologiczne, cukrzyca, choroby serca, a nawet niektóre nowotwory. Mówię wam tutaj, że dzięki tej nowej wiedzy możemy uratować miliony dzieci w krajach o niskich dochodach i możemy znacznie zmniejszyć obciążenia chorobami w krajach o wysokich dochodach. To sprawia, że szczepionki są największym niewykorzystanym zasobem do poprawy zdrowia na świecie.

Teraz nadchodzi moment „ale”, możesz poczuć, że się zbliża, tak.

Gdyby to było takie proste. Nie jest, naprawdę ciężko jest namówić świat do słuchania. Nikt nigdy nie udowodnił, że szczepionki mają jedynie działanie ochronne (skuteczność). I od 25 lat gromadzimy dane, które pokazują, że szczepionki mają ważne niespecyficzne działanie. Jednak świat koncentruje się tylko na skuteczności. Nasze wyniki badań nie są jeszcze akceptowane. Wydaje mi się, że spędziłam dosłownie lata, wyrywając włosy i zastanawiając się, dlaczego tak trudno jest docenić te obiecujące wyniki. Myślę, że głównym powodem jest spolaryzowana debata na temat szczepionek. Ludzie, którzy są w stanie coś zrobić, śledzić te ustalenia i reagować na nie - Światowa Organizacja Zdrowia i władze ds. Zdrowia - wszyscy są aktywnymi propagatorami szczepionek. W mojej ocenie ci ludzie niechętnie przyjmują nasze ustalenia, ponieważ one implikują możliwość, że niektóre szczepionki mogą czasami być szkodliwe. Łatwiej jest po prostu odrzucić całość. Z drugiej strony sceptycy szczepionkowi mogą stwierdzić, że nasze obserwacje dotyczące szczepionek nieżywych potwierdzają ich najgorsze obawy - szczepionki mogą być szkodliwe - ale znów oni mogą być bardziej niechętni do zaakceptowania korzystnych efektów. A ich skupienie się na negatywnych skutkach może sprawić, że zwolennicy szczepionek przyjmą jeszcze bardziej sztywne stanowisko. Moim zdaniem żadna ze stron nie jest dobra ani zła.

Obu stronom umyka zauważenie nowej perspektywy.

A tymczasem zegar tyka. Co najgorsze, brakuje nam możliwości uratowania milionów dzieci dzięki drobnym zmianom w programie szczepień. I rzeczy idą w złym kierunku. Żywe szczepionki są zatrzymywane; opracowywanych jest więcej nieżywych szczepionek. Na przykład żywa szczepionka przeciwko polio została już całkowicie zastąpiona nieżywą szczepionką przeciwko polio w krajach o wysokim dochodzie. A mała dziewczynka, którą zobaczyłeś na początku filmu, może być jedną z ostatnich na świecie, która otrzymała żywą szczepionkę przeciw polio, ponieważ planuje się całkowite zaprzestanie żywej szczepionki przeciwko polio do 2022 r. I zastąpienie jej całkowicie nieżywą szczepionką przeciw polio. Na podstawie wszystkich dostępnych danych ta globalna zmiana szczepionki z żywej na nieżywą przeciwko polio będzie katastrofą dla zdrowia publicznego. Jestem tutaj z prośbą o natychmiastowe działanie w stosunku do wyników, które już osiągnęliśmy. Jestem tutaj z prośbą o więcej badań nad efektami niespecyficznymi. My, naukowcy, zrobiliśmy pierwsze kroki. Teraz potrzebna jest zaangażowana współpraca Światowej Organizacji Zdrowia, organów ds. Zdrowia, organów finansujących, przemysłu. Możesz pomóc. Moja rozmowa dobiega końca, a ty możesz ponownie zebrać opinie o szczepionkach. Ale mam nadzieję, że zainspirowałam cię do dołączenia do mnie w nowej erze szczepionek jako trenerów odporności. Ponieważ z tobą na pokładzie jesteśmy o krok bliżej do korzystania z pełnej mocy szczepionek.
comments powered by Disqus