Niekończąca Się Historia Odry W Polsce

Zachorowania skaczą nam z roku na rok i utrudniają znalezienie wzorca. Drogą do wygładzenia wykresu i określenia tendencji miały być mediany, ale obcinają one część informacji, bo odrzucają skrajne dane. Oto obiecany sposób na pokazanie, że przyrost zapadalności zwalniał, bez utraty informacji... oraz jeszcze jeden sposób... oraz mały bonus. Potrzeba matką wynalazków, jak to mówią.

1. sumy

Zamierzony efekt wygładzenia możemy osiągnąć również przez obliczenie sumy zachorowań w wybranym okresie. Pomysł genialny w swej prostocie. Nie możecie zaprzeczyć, że jeśli w jakimś 5-leciu było w sumie mniej zachorowań, niż w poprzednim, to mamy tendencję malejącą. Nie odrzucamy żadnych danych, nie tracimy informacji, bierzemy pod uwagę epidemie.

Zgony, umieralność i śmiertelność pominiemy, bo tam sytuacja jest oczywista. Popatrzymy sobie tylko na liczbę zachorowań i zapadalność. Policzyłam sumy z 5 lat, bo również mediany mieliśmy 5-letnie. Eureka! Podaj ręcznik! Tym razem już dla liczby zachorowań przyrost zmniejszał się jeszcze przed wprowadzeniem obowiązkowych szczepień. Przy medianach nie było tego tak dobrze widać i można było przypuszczać proporcjonalny wzrost. Punkt szczytowy liczby zachorowań minął i w latach 1970-74 zachorowało w sumie mniej osób niż w poprzednim 5-leciu i to pomimo wystąpienia dwóch gigantycznych epidemii i pomimo dodatniego przyrostu naturalnego. Zgodnie z wcześniejszymi obserwacjami, zapadalność jest wygięta jeszcze bardziej niż liczba zachorowań i pięknie widać samoograniczanie się epidemii.

UWAGA: Zapadalność nie jest sumą zapadalności z 5 lat. Zapadalność w 5-leciu jest stosunkiem sumy zachorowań do średniej liczby ludności: zapadalność = 5*(c₁ + c₂ + c₃ + c₄ + c₅) / (l₁ + l₂ + l₃ + l₄ + l₅), gdzie c_i jest liczbą zachorowań w roku i, a l_i jest liczbą ludności w roku i. Oczywiście w przeliczeniu na 100 tys. ludności.

Kłamstwo! Manipulacja! Przecież sama mówiłaś, że w 1967 roku zaszczepiono 451 dzieci! He! He!

Jak również zachorowało 131 432 osób (i zmarło 168). Czy to znaczy, że 131 264 uodpornionych ludzi nie miało wpływu na ograniczenie epidemii, ale 451 zaszczepionych dzieci tak? W skali całego 5-lecia było to już 693 828 naturalnie uodpornionych (694 625 - 797) i nadal tylko 451 zaszczepionych. Co miało większy wpływ na zahamowanie przyrostu zapadalności: 700 000 czy 500? Zaszczepieni stanowią 0,06% wszystkich uodpornionych w tym 5-leciu. Taki był udział szczepień w obniżeniu tego słupka.

W latach 1970-74 zaszczepiono 485 710 dzieci, to już całkiem sporo. Ale w tym czasie zachorowało łącznie 685 502 ludzi (685 954 - 452), czyli nadal więcej. Udział szczepień wyniósł 41%.

2. lata parzyste i nieparzyste

Pewna osoba podsunęła mi jeszcze jeden sposób, a mianowicie rozłożenie wykresów na lata parzyste i nieparzyste. W przypadku odry jest to doskonały pomysł, ponieważ choroba ta wykazuje 2-letnią okresowość. To są lata nieparzyste, czyli akurat te, kiedy wystąpiły największe epidemie w latach 1969, 1971 i 1973. Widać tu to samo, co zawsze, a więc zmniejszający się przyrost liczby zachorowań i jeszcze szybciej zmniejszający się przyrost zapadalności - w zasadzie zapadalność wyhamowała już w latach 1963-67. Potem znikąd pojawiają się trzy epidemie; ciekawa jestem, dlaczego tak nagle. Niemniej jednak epidemie nie są coraz większe, ale raczej równe (a cały czas mamy dodatni przyrost naturalny i stały dopływ nieuodpornionych dzieci). Dużo więcej widać, kiedy popatrzymy tylko na lata parzyste, a więc nieepidemiczne. W obu przypadkach maksimum występuje w 1966 roku, czyli potwierdza się to, co zauważyłam już w pierwszym poście HISTORIA ODRY W POLSCE.

Jak pokazały analizy median i sum, kiedy połączymy ze sobą lata parzyste i nieparzyste, to epidemie nie dają rady przeważyć występującego już od kilku lat spadku.

3. uodpornienie naturalne vs uodpornienie sztuczne

Zależność liczby zachorowań od poziomu zaszczepienia rocznika można opisać również w inny sposób. Jest to zestawienie liczby ludzi uodpornionych przez naturalne przechorowanie odry z liczbą ludzi uodpornionych sztucznie przez szczepienia. Tym razem poziom zaszczepienia wyraziłam nie w procentach, a w liczbach bezwzględnych. Zważcie, że pomimo utrzymywania się wysokiego odsetka wyszczepialności, bezwzględna liczba zaszczepionych dzieci spadła o połowę w stosunku do pierwszej połowy lat 80., ponieważ zmniejszyła się liczba urodzeń. Ograniczmy skalę czasu, bo interesuje nas czas przed wprowadzeniem obowiązku. Do 1971 roku włącznie jedyny wpływ na ograniczenie liczby zachorowań miało naturalne uodparnianie się populacji (pomijam śmieszną liczbę 451, której nawet nie widać na wykresie). Do 1973 włącznie uodpornienia naturalne miały większy wpływ, niż uodpornienia sztuczne. Szczepienia zyskały przewagę dopiero w 1974 roku, a więc 8 lat po zauważalnych już zmianach.

ŹRÓDŁA DANYCH
- ludność: pl.wikipedia.org/wiki/Ludność_Polski
- zachorowania 1919-24: Włodzimierz Berner, Z DZIEJÓW WALKI Z OSTRYMI CHOROBAMI ZAKAŹNYMI W POLSCE PO I WOJNIE ŚWIATOWEJ – DO 1924 R. (Z UWZGLĘDNIENIEM WIELKICH MIAST), PRZEGL EPIDEMIOL 2008; 62: 849 – 859
- zachorowania 1925-54: red. Jan Kostrzewski, Choroby zakaźne w Polsce i ich zwalczanie w latach 1919-62, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1964
- zachorowania 1955-74: imgur.com/xjOQcNf
- zachorowania 1975-98: i.imgur.com/sHtl8Vg.jpg
- zachorowania 1999-2016: wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/index_p.html#01
- poziom wyszczepienia roczników: szczepienia.pzh.gov.pl
- urodzenia żywe: pl.wikipedia.org/wiki/Ludność_Polski
- liczba zaszczepionych dzieci w 1967: Controlled epidemiological study of live measles vaccines in Poland, Bull World Health Organ. 1971; 45(3): 331-5
- liczba zaszczepionych dzieci w 1972-74: szczepieniaodra.wordpress.com
- plik z danymi: ściągnij z Google Drive lub bezpośrednio

comments powered by Disqus